Şerif Barış: Büyük bir depremin olasılığı çok düşük ama…

Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Yer Fiziği Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şerif Barış bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada depremi değerlendirdi. Barış, yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi; “Bu bizim için de ilk. Özellikle Türkiye’deki ve dünyada 1900 yılı milat olarak kabul edilir. Öncesi sismik aletlerin kaydetmediği, hasardan elde edilen şiddet bilgisinin olduğu depremlerdir. 1900’den günümüze kadar Türkiye’de ilk defa böyle bir deprem oldu. Biz bütün depremlerin deprem oluş sürecine bakarız. Ben özellikle bunu merak ettim. Depremden daha önce Türkiye’de olmuş büyük depremlerin artçılarını inceledim. Bunların içinde sadece bir büyük depremin en büyük artçısı 6,3 iki tanesinin 5,9 ama diğer hepsinin en büyük artçıları 5,8 idi. Bu Türkiye’deki depremler ile ilgili kabaca bir fikir veriyordu. Bu depremin başlı başına çok özel olduğunu zaten ilk andan açıklandığında bağımsız olarak bu bölgelerde hasar kaybı, can kaybı yaratabilecek büyüklükte artçılar oldu. Bu başlı başına ilginçlikti. Arkasından olan 7,6 artçı olmadığı kesin.

“BİZİM AÇIMIZDAN DA SÜRPRİZ”

Deprem tarihinde edindiğimiz bilgilerle yorumlar yaparız, bu bir ilk. Deprem tetiklemesi açısından da bir ilk. Bir deprem enerjisini boşalttığı zaman kırığın her iki ucuna bir gerilme transfer eder. Düzce depremi 1999 Kocaeli depreminin aktardığı transfer ile 3 ay içerisinde oldu. Bu deprem yandaki paya gerilme transferi yaptı ve bu ikinci deprem birinci depremin gerilme transferi sonucu tetiklenen bir deprem. Bu Türkiye’de bir ilk. Dolayısıyla bizim sürpriz olarak nitelendirmemizin sonucu bu. Bu kadar büyük deprem tarihte de çok bilinmiyor. Bizim oralarda beklentimiz 6,9 7,2 civarlarında olsa normaldi ama 7,4 veya 7,7 gibi çok büyük bir deprem biraz bizim açımızdan da sürpriz.

“BAŞKA BİR DEPREM OLASILIĞI ÇOK DÜŞÜK”

Tetiklenmenin hesap edilmesi maalesef mümkün olamıyor. Gerilmenin aktardığı bölgelerdeki geçmiş dönemde biriken gerilmeyi ölçemiyoruz. Dünyada henüz bir yöntem ya da mekanizma yok. Zaten bunu bilebilsek depremlerin ne zaman olacağı sorusunun cevabını bulacağız. Elazığ’dan Hatay’a kadar olan birçok fayın son 100-150 yıldır büyük depremler ürettiğini biliyoruz. Bu açıdan bakıldığında başka bir büyük depremin olmasının olasılığı çok çok düşük ama böyle bir olasılık yer kürede var mı? Elbette küçük de olsa olasılık var. ‘7,7 gibi bir deprem olacak mı’ diye sorsaydınız hiçbir yer bilimci ‘ya evet olabilir’ diyemezdi.”