Kocaeli Sanayi Odası öncülüğünde 2001 yılında kurulan Kocaeli Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. ile ilgili skandal bir tespit Sayıştay’ın Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2019 raporuna yansıdı. Sayıştay denetçileri KOSBAŞ tarafından kuruluş ve işletme sözleşmesi ile yapılması taahhüt edilen depoların inşa edilmediğini, bu sebeple bakanlığın sözleşmeyi tek taraflı reddedebileceğini ifade etti.

DEPOLARI YAPMAZSA…

Konuyla ilgili Sayıştay raporunda şu ifadeler yer aldı: “Kocaeli Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (KOSBAŞ)’nin yapmayı taahhüt ettiği üst yapıları yapmadığı görülmüştür. Bakanlık ile KOSBAŞ arasında imzalanan ve 09.10.2000 tarihinde yürürlüğe giren ‘Kocaeli Serbest Bölgesi’nin KOSBAŞ-Kocaeli Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. Tarafından Kurulup İşletilmesine Dair Sözleşme’nin; ‘Alt ve Üst Yapılar’ başlıklı 2’nci maddesinin c bendinde; ‘Sözleşme tarihinden itibaren iki yıl içinde kullanıcılara kiraya verilmek üzere en az brüt 50-200 m2’lik 20 adet işyeri ve 2 adet 10.000 m2’lik depo ile kullanıcı taleplerinin gerisinde kalmamak koşuluyla yeterli miktarda büro, işyeri ve depo inşa eder…’, ‘özleşmenin Feshi’ başlıklı 11’inci maddesinde; ‘Sözleşme, BKİ’nin, Serbest Bölgeler Kanunu, ilgili Mevzuat ve Sözleşme hükümlerine aykırı davranışta bulunması veya yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde, DTM tarafından tek taraflı olarak feshedilebilir.’ hükümleri yer almaktadır.

2018 YILINDA UYARMIŞLARDI

Yukarıda yer verilen sözleşme hükümlerinde; KOSBAŞ’ın Bölge Kurucu ve İşleticisi (BKİ) olarak üstyapı yatırımlarına yönelik iki yıl içinde en az brüt 50-200 m²’lik 20 adet işyeri ve 2 adet 10.000 m²’lik depo inşa etmeyi taahhüt ettiği; taahhüdün yerine getirmemesi halinde Bakanlığın sözleşmeyi tek taraflı fesih yetkisi olduğu belirtilmektedir. 2018 yılı Sayıştay Denetim Raporunda, kullanıcılara kiraya verilmek üzere sadece 4.071 m²’lik bir deponun (18/2 parsel) yapıldığı, sözleşme hükümleri ile taahhüt edilmesine rağmen KOSBAŞ tarafından Bölgenin ihtiyacı olan 2 adet 10.000 m²’lik deponun Sözleşme’nin yürürlüğe girdiği 09.10.2000 tarihinden bu yana inşa edilmediği, Bakanlığın bu konuda herhangi bir yaptırım uygulamadığı tespit edilmişti.

İNŞAATLARA BAŞLAMADI

Bu tespitlere istinaden yapılan incelemelerde; 1017 m2 katı atık depolama tesisine ait yapı kullanma izin belgesinin 23.01.2020 tarihinde düzenlendiği, 1810 m2 hangar binası fiili inşaatının tamamlandığı, yapı kullanma izin belgesi düzenlenebilmesi için Enerji Kimlik Belgesi alınmasının beklendiği, depo niteliğini haiz 3938 m2 modüler işyerinin inşaat aşamasında olduğu, planlanan 3 adet 1810 m2 hangar binasının (toplam 5430 m2) inşaatına henüz başlanmadığı görülmüştür. Buna göre 2.827 m2 üstyapı inşaatının tamamlandığı, 3938 m2 üstyapı inşaatının devam ettiği ve halen toplamda taahhüt edilen 13.235 m2 üstyapı inşaatının yapılmadığı tespit edilmiştir.

TERCİH HAKKI BULUNMUYOR

Kuruluş ve İşletme Sözleşmesi’nde yer alan bahse konu üstyapıların inşa edilmesine yönelik hükümler KOSBAŞ tarafından yerine getirilmesi gereken temel yükümlülükler olup, KOSBAŞ’ın bu konuda tercih hakkı bulunmamaktadır. Bu itibarla, Kuruluş ve İşletme Sözleşmesi hükümleri ile taahhüt edilen yükümlülüklerin KOSBAŞ tarafından yerine getirilmesinin sağlanması; aksi takdirde Sözleşmenin müeyyide hükümlerinin değerlendirilmesi gerekmektedir.”