Artan hayat pahalılığı bayramların tadını kaçırdı. Şeker ve baklava giremeyen mutfaklarda artık en basit yemekleri yapmak bile imkânsız hâle geliyor. Gıda fiyatlarındaki yükseliş, menemenin de lüks bir öğüne dönüşmesine neden oldu.

Menemen Endeksi’nin yaratıcısı Doç. Dr. Caner Özdurak’ın hesaplamalarına göre, Mart ayında yumurta fiyatlarında görülen yüzde 1,9’luk düşüşe rağmen çarliston biber, domates ve kuru soğanda yaşanan artışlar, menemenin maliyetini katladı.

Mart ayında çarliston biber yüzde 11,34, domates yüzde 12,50, kuru soğan ise yüzde 15,91 oranında zamlandı. Böylece Menemen Endeksi’ndeki yıllık artış yüzde 34,49’a ulaştı. 12 aylık ortalama ise yüzde 39,87 seviyesinde gerçekleşti.

Özdurak’ın verilerine göre, Eylül 2024 – Mart 2025 arasında Menemen Endeksi aylık ortalama yüzde 7,32 artarken aynı dönemde yıllık ortalama ise yüzde 40,48 oldu. Bu oran, asgari ücret artışını çoktan geride bıraktı. Asgari ücretli sadece bir ayda 73 menemen kaybetti.

Özdurak, temel ihtiyaçların dahi karşılanamadığı bu dönemde tatil yapabilen kesimin oldukça sınırlı olduğunu belirterek şunları söyledi: “Mart ayı enflasyon rakamları üzerinde olağanüstü bir mesai harcanması gerekecek. Zira toplam tüketimin yüzde 49’unu en yüksek gelirli yüzde 20’lik kesimin gerçekleştirdiği bir ekonomide, yurttaşların 9 günlük bir bayram tatili yapabilecek maddi imkanlara sahip olması pek de olası görünmüyor.

Özellikle, 2023 yılında en yüksek gelirli yüzde 20’lik kesimin, en düşük gelirli yüzde 20’lik kesime kıyasla kültür ve eğlence harcamalarında 18,42 kat daha fazla harcama yaptığı düşünüldüğünde, bu durum daha da belirginleşiyor.”

Özdurak, toplumun büyük çoğunluğu için bayramın sadece bir tatil değil, ekonomik zorluklarla geçen bir dönem haline geldiğini vurgulayarak şunları ekledi: “Ekonomik dengesizliklerin ve gelir dağılımındaki adaletsizliklerin bu tür sosyal olaylar üzerindeki etkileri, dikkatle incelenmesi gereken bir konu olarak karşımıza çıkıyor.”